Như tôi có nói trước đây là sẽ ở lại India thêm vài tuần nữa cho đáng công đi xa. Vậy thì đi đâu và học gì nữa sau khoá YTT-200?
Tôi là một người ngưỡng mộ Ashtanga lắm lắm bởi tính kỷ luật và kỹ thuật của nó, bởi những chuyển động mạnh mẽ nhưng nhẹ nhàng của các ashtangi. Mà cái gì mình chưa tập được thì lại càng ao ước, quyết tâm. Tôi truy cập vào trang web của viện Shri K Pattabhi Jois Ashtanga Yoga Institute để tìm hiểu thông tin. Mặc dù lúc đó mới tháng 10/2013 nhưng lớp của thầy Sharath đã kín cho đến hết tháng 4/2014 trong khi lớp của cô Saraswathi vẫn còn có thể đăng ký, tôi liền ghi danh (ghi danh yêu cầu trước ít nhất 3 tháng trước thời gian muốn học). Đợi hoài không thấy phản hồi nghĩ thế là mình lại trễ rồi nên tôi chuyển qua tìm nơi khác học.
Tôi tìm được thông tin về một cô giáo người Thuỵ sĩ dạy Iyengar rất hay ở Rishikesh. Nếu ở Rishikesh thì may quá tôi sẽ không cần bay từ miền bắc Ấn xuống miền nam nếu như tôi học Ashtanga ở Mysore. Nhưng Iyengar nghe hơi lạ, hình như ở nhà chẳng có mấy chỗ dạy thì phải? Tôi tìm hiểu qua một số bài viết và comments trên mạng thì hiểu đại khái Iyengar là một loại hình yoga mang tính trị liệu cao, tập trung sâu vào ‘right alignment’, thế thì đúng với sở nguyện rồi còn chờ gì nữa. Tôi vào trang web của Trường để xem thông tin về khoá học thì thấy có lớp hàng ngày và lớp chuyên sâu (Intensive class) định kỳ vào đúng thời gian tôi ở lại Rishikesh, mừng quá. Lớp hàng ngày thì không cần đăng ký trước trên mạng nên tôi hiểu là khi nào muốn thì cứ tới học thôi (hiểu sai bét) còn lớp chuyên sâu thì phải đăng ký trước. Lúc xem thì thấy vẫn còn cho đăng ký nên cứ tơn tơn không chịu giữ chỗ liền cứ lo chuyện gì đâu. Bẵng đi mấy ngày quay lại trời…lớp đó full, choáng váng lập tức tôi viết thư cho Cô Usha năn nỉ. Cả tuần sau mới nhận được trả lời của ông quản lý trường chẳng confirm gì hết chỉ nói ‘cầm thư này đến gặp và nói trực tiếp với cô nhá’. Ủa vậy là…có okie không ta? Tôi viết trả lời cám ơn và gài một câu rằng ‘ngài trả lời vậy xem như đã chấp nhận rồi nhé, em book vé máy bay liền đây’ nếu ông ấy không có phản ứng gì thì coi như ổn. Cũng trong thời gian đó tôi nhận được email đồng ý nhận của viện KPJAYI tôi lập tức viết thư xin lỗi là không thể đến học được vì kế hoạch đã thay đổi, rất mong viện sẽ cho tôi một cơ hội khác sau này. Như vậy kế hoạch sẽ là:
- 7/3 Thứ Sáu: Tốt nghiệp YTT-200
- 9/3 Chủ nhật: chuyển qua Omkarananda Ashram
- 10 – 14/3: học lớp ‘daily’
- 15 – 18/3: đi Manali chơi
- 19 – 27/3: học khoá ‘Intensive’
- 29/3 – 1/4: ghé Bangkok rồi về nhà
Một kế hoạch hoàn hảo trong đầu nhé. Khi gần kết thúc khoá học YTT-200 tôi đi tìm xem Ashram này ở đâu để đến đó đăng ký ở và học. Trường nằm ngay mặt đường chính, đầu ngã rẽ vào bến xe và cầu cáp Ram Jhula. Kế sát trường có những bậc tam cấp dẫn xuống sông Ganga người ta gọi đó là ‘Ghat’
Khi đến để đăng ký thì điều mà tôi không mong đợi đã xảy ra. Các lớp ‘daily’ này đều full hết. Thì ra những lớp này là phải đăng ký học nguyên tuần 6 buổi. Tôi luôn nghĩ trong đầu chắc ít ai học Iyengar, lầm to nhé. Thế là tôi phải đăng ký vào ‘waiting list’ và đợi đến thứ hai đầu tuần tới ngồi chờ còn chỗ mới được vào. Và chỉ vào được có 2 buổi còn những buổi daily sau đó không còn chỗ. Tôi hỏi về lớp intensive thì được bảo phải gặp cô Usha mà cô chỉ có mặt ở đó khi có lớp dạy lúc 6h thôi. Hỏi tiếp về chổ ở mới hay chỉ còn duy nhất 1 phòng mà chỉ trống từ 9 – 13/3 thôi, vậy mấy ngày khác thì sao ta, thành kẻ long bong? Hỏi tới đâu là buồn tới đó trách mình quá ỉ i, đã đến Rishikesh gần 1 tháng rồi mà không lo đăng ký trước. Quay về trường Ananda định đăng ký ở lại trường rồi khi đi học Iyengar sẽ bắt xe Tuk tuk đi thôi, thì các phòng ở trường mình cũng full hết. Trước đó trường đã hỏi ai ở lại sau khoá học phải cho trường biết trước để dành phòng nếu không sẽ cho người ngoài đăng ký, lúc đó mình định bụng sẽ rời đi vì cứ bắt xe Tuk Tuk đi tới đi lui giữa 2 Trường rất bất tiện. Giờ không biết phải làm sao thôi đành ở tạm Omkarananda vài ngày rồi tìm chỗ ở khác vậy. Rất may là sau đó có người book nhưng không đến thế là tôi ở đó và đăng ký được lớp Intensive, hơi vất vả.
Phòng tập không quá lớn nhưng rất sáng sủa có view nhìn ra sông Ganga. Học viên rất đông phần lớn là các bạn khoai tây, khoai ta thì có vài bạn Chinese, Japanese và Vietnamese thì mỗi mình tôi. Phòng tập nếu không có lớp thì học viên có thể sử dụng để tự tập trong các giờ qui định, được thoải mái sử dụng các công cụ thiết bị trong phòng nhưng chỉ được tập Iyengar không cho phép tập các loại hình khác trong studio. Và đây là cô giáo ‘khét tiếng khó’ của tôi, cô đã ngoài 70
Theo truyền thống của Iyengar yoga, trước khi bắt đầu tập cả lớp phải tụng một bài mantra ngắn tưởng niệm đạo sư Patanjali bày tỏ sự tôn kính và sự sẳn sàng cho tính khiêm nhường và tấm lòng rộng mở
yogena cittasya padena vacam
malam sarirasya ca vaidyakena
yopakarottam pravaram muninam
patanjalim pranjaliranato’smi
abahu purusakaram
sankha cakrasi dharinam
sahasra sirasam svetam
pranamami patanjalim
hari om
[To purify the mind (citta), Patanjali gave the science of yoga (yogena) to us. To purify our use of words (pada) and speech (vaca), he gave commentary on grammar
To remove the impurities (malam) of the body (sarira), he gave us the science of medicine (vaidyakena).
Let me go near the one who has given these things to us.
Let me bow down my head with my folded hands to Lord Patanjali.
[the second stanza says what Lord Patanjali looks like.]
From the hand up to the head he has the shape (karam) of a human (purusa.)
In his hand he is holding the conch (sankha) and the disc (cakra.)
On top of his head (sirasam) he has got a thousand (sahasra) hoods of cobra, because he is the incarnation of Adishesha, the greatest cobra (Svetam means white).
I bow down to that Patanjali.]
Tôi chỉ học cô vỏn vẹn 10 buổi nhưng có thể nói rằng không có một hình thức yoga nào mà tôi đã tập qua lại ảnh hưởng đến cơ thể tôi ở cấp độ sâu như Iyengar yoga. Tôi xin lỗi là không biết diễn đạt như thế nào để có thể chia sẻ với các bạn đầy đủ cảm nhận của tôi về nó. Khi tập không chỉ các cơ lớn bên ngoài làm việc mà ngay cả các cơ nhỏ nằm sâu bên trong cũng được tác động tới, nhiều tới mức mà hệ thần kinh có thể điều khiển.
Trong lớp có một vài bạn khi xong buổi tập tỏ vẻ không thích cách hướng dẫn của cô vì cho rằng cô quá khắc khe. Họ nghĩ rằng tập yoga là phải thư giãn thoải mái trong khi cô thì lúc nào cũng ra rả mắng mỏ, quát tháo làm thần kinh của chúng tôi lúc nào cũng căng thẳng. Nhưng cũng chính nhờ vậy và những nguyên tắc thực hành Iyengar được cô truyền đạt hết sức hiệu quả, chính xác và chi tiết. Cô thường xuyên la ‘này! bạn đang làm gì vậy? đang ngủ hả?’, ‘này! có nghe tôi nói không, tôi nói bạn trước tiên phải cong khuỷu tay trước rồi mới từ từ thẳng khuỷu tay ra, không hiểu? bạn người gì?…người Mỹ à? tôi đang nói tiếng Anh đấy… các bạn đều nghĩ mình làm đúng và không nghe hướng dẫn thì hoặc nghe tôi và làm theo hoặc mời ra khỏi lớp…’ Tính kỷ luật như quân đội đã buộc chúng tôi tuân theo răm rắp và làm đúng theo hướng dẫn, không có ngoại lệ. Chúng tôi đã nổ lực, tập tới mức giới hạn mà cơ thể cho phép. Chúng tôi bị phát vào mông, vào chân…khi cô thấy tư thế của chúng tôi không đúng. Và đây là trường hợp của tôi trong lớp Intensive. Hôm ấy chúng tôi thực hành Handstand, tất cả khi lên đều phải để chân dựa vào tường. Tôi đã cho rằng mình có thể lên handstand mà không cần tường nên tôi đã tự ý rời chân ra khỏi tường và chắc mẳm nếu cô thấy sẽ khen. Không ngờ nghe cô quát lên “ai cho phép em giữ thăng bằng? xuống ngay!” Không biết cô mắng ai thế nhỉ thì một cái bốp cô đánh vào chân khiến tôi phải hạ chân xuống ngay, lúc đó tôi mới biết người bị la là tôi. Tôi rất ngạc nhiên. Cô bắt tôi làm mẫu cho cả lớp quan sát – cực hình đấy nhé vì tôi đã phải đứng khá lâu. Tôi lên handstand như cách của tôi và cô bắt đầu sửa thế cho tôi thì ra lên handstand không chỉ lên được là xong mà vai, tay, bàn tay, chân, bàn chân, thân phải như thế nào…tôi đã giữ thế chưa đạt mà còn bày đặt show-off, cô bảo ‘trong tất cả các tư thế khi thực hành không bao giờ làm cho xong mà phải làm cho đúng, cho tới, phải tập trung vào cơ thể, đặc biệt những phần có liên quan’, có như vậy thì những tác động tốt mới đi sâu vào và lợi ích đến từ tư thế mới đạt cao nhất. Trong tư thế handstand khi đã vào tư thế đúng theo thời gian luyện tập, balancing sẽ là điều tất nhiên.
Trong Iyengar yoga sử dụng các dụng cụ hổ trợ là rất cần thiết đối với người mới tập. Có người sẽ nói ‘ồ không! như vậy tư thế sẽ trông không hoàn hảo. Tại sao lại cần block hay strap khi tay tôi đã có thể với tới ngón chân nhỉ?’. Vâng bạn có thể với tới nhưng để với tới lưng bạn phải còng xuống hay vặn vẹo, lợi ích của tư thể chẳng thấy đâu mà chỉ thấy ảnh hưởng xấu đến cột sống. Trong phòng tập Iyengar yoga có rất nhiều dụng cụ hổ trợ người mới tập mục đích của nó là sự an toàn trong các chuyển động nhằm nâng cao khả năng vật lý của cơ thể, bảo đảm rằng trong quá trình nâng cao ấy bạn không bị trật đầu gối, áp lực lên cột sống hay xé rách vài sợi dây chằng… Cơ thể chúng ta không ai giống ai, có người cơ địa khá mềm dẻo, có người cứng ngơ cứng ngắc nhưng bất kỳ ai nếu bạn không có khiếm khuyết trên cơ thể thì đạt tới sự hoàn hảo trong tư thế asana là điều có thể và phương pháp tập theo Iyengar yoga chính là một phương pháp an toàn hiệu quả để đạt tới giới hạn mà cơ thể cho phép.
Với tư thế Trikonasana (Triangle), các bạn mới tập hay thậm chí đã tập một thời gian ít người thể hiện đúng vì các bạn nghĩ rằng các bạn không dẻo hay cứng cơ không thẳng lưng thẳng chân ra được…nhưng nếu chúng ta được hướng dẫn cách vào tư thế đúng thì ai cũng có thể làm được như thế này. Cô Usha sẽ không để cho bạn yên nếu như trong tư thế này ai đó lưng khom hay chân cong
Cô Usha phân tích rất kỹ cách thể hiện động tác của các bạn làm mẫu, chỉ ra đúng sai để cả lớp quan sát và học.
Trong lớp của cô, bạn sẽ không có cơ hội để suy nghĩ vẩn vơ ngoài việc tập trung để nghe và làm theo hướng dẫn của cô nếu như bạn không muốn bị đánh hoặc ăn mắng. Khi ấy bạn sẽ tập trung quan sát và kiểm soát chuyển động của cơ và hơi thở của mình. Và thật tuyệt vời theo cách nói yoga, bất cứ nơi nào mà bạn chú ý tập trung vào thì nơi đó xuất phát dòng năng lượng. Và điều khiến cho cô Usha rất nổi tiếng ở Rishikesh là cô đã làm được điều đó, khiến cho tất cả học trò của cô tập trung cao độ. Nếu như các giáo viên giỏi khác họ truyền đạt cũng rất tốt nhưng giọng nhỏ nhẹ theo đúng tinh thần yoga thì liệu các bạn có nghe răm rắp hướng dẫn không hay lúc đó lại thư giãn nhiều hơn và thả lỏng cơ? Trong 10 ngày học với cô chỉ gồm khoảng 14-15 tư thế cơ bản (không có tư thế nào advance hết nhé) vậy mà tôi nghĩ mình đã đi được một chặng đường dài, đã rút ra được nhiều kinh nghiệm quí báu cho sự tập luyện của mình. Tôi ước gì mình có thể ở lại lâu hơn để học được nhiều hơn từ cô. Nếu như ở lớp YTT-200 tôi đã có sự cải thiện đáng kể về mặt nhận thức tâm thức thì ở lớp Iyengar này tôi đã hấp thu được phần nào cách tập luyện để có sự chuyển biến trong cơ thể sâu hơn.
Khoá học ngắn ngủi trôi qua thật nhanh nhưng cũng đủ cho chúng tôi làm quen và chia sẽ kinh nghiệm, hẹn hò gặp lại vì còn nhiều tư thế phải học lắm Cô ơi. Xin cảm ơn Cô vì sự nghiêm khắc và tận tuỵ, chúng em chúc Cô thật nhiều sức khoẻ để tiếp tục hướng dẫn và truyền nghị lực cho chúng em, sẽ luôn nhớ sự la mắng đầy tình yêu thương của Cô. We all love you, love Iyengar.
